Sấm sét luôn khiến người ta cảm thấy có cái gì đó rất đáng sợ, có lẽ là bởi do chúng là điềm báo trước cho một cơn mưa hoặc là một cơn bão lớn. Sấm sét kết hợp giữa âm thanh và ánh sáng chớp nhoáng rất đáng sợ. Để tránh điều đó thì bạn có thể đọc cũng như tìm hiểu với những thông tin phía dưới này.
Sấm sét là gì? Lý do xuất hiện của hiện tượng này
Sấm sét được biết đến là một hiện tượng thường thấy bởi nó là một trong những phần mà thiên nhiên mang đến, và có lẽ ai từ nhỏ đến lớn cũng đã từng gặp chúng rất nhiều, và trở nên rất đỗi quen thuộc nếu như có sự xuất hiện của chúng trên bầu trời cao.
Những lý giải vật lý cho hiện tượng thiên nhiên này
Thế nên, sấm sét chính là được gọi một cách chung quy của những tia sáng xuất hiện trên bầu trời mỗi khi có bão hay mưa lớn chuẩn bị kéo đến. Nhưng chúng không phải chỉ là một lần chớp nhoáng, mà là cả chục cả trăm lần tùy theo sự đổ bộ của cơn bão hay cơn mưa trong thời gian ngắn tới.
Nhưng trên thực tế, theo mặt vật lý học, sấm sét hay tia sét là một hiện tượng mà tại đó có sự phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây và cũng như với mặt đất hoặc cũng có thể là giữa các đám mây đen mang các điện tích khác dấu với nhau. Mặc khác, nó đôi khi cũng xuất hiện khi xảy ra phun trào núi lửa hay cơn bão cát.
Khi phóng điện thì vận tốc hay tốc độ mà các đợt sấm sét di chuyển trong khí quyển có thể lên đến 36000 km/h. Nhiệt độ cực lớn có thể gây chết người với 30.000 độ C, gấp hơn 20 lần nhiệt độ cần thiết để biến chất cát silica để trở thành được ly hay miếng thủy tinh nhỏ.
Và tùy vào khoảng cách xa gần cũng như là bản chất của các tia chớp mà âm thanh vọng lại có lớn hay là nhỏ. Âm thanh của sấm có thể được nghe dưới dạng âm thanh dạng ngắn hoặc là dạng âm thanh trầm và cực kỳ lớn kéo dài hay tồn tại ngắn. Luôn có một sự thật là tiếng sấm sẽ xuất hiện sau ánh sáng chớp nhoáng của nó.
Quá trình hình thành hiện tượng sấm sét
Tia sét trong sấm sét là sự phóng điện trước cơn dông xảy ra, là một nguồn điện cực kỳ mạnh và được coi là một phép màu của thiên nhiên mang đến mặc dù nhìn rất đáng sợ. Nguyên nhân lớn nhất đến từ sự hình thành của các khối điện tích lớn trong khi đang chuẩn bị có cơn dông xảy ra.
Sự hình thành và tích tụ điện tích này cùng với các cực tính khác nhau xuất hiện trong đám mây hay được biết đến với một cái tên đó chính là sự phân cực đám mây, cái mà có liên quan đến cả sự ngưng tụ.
Nguyên do đó chính là quá trình làm lạnh hơi nước của một luồng không khí nóng ở trên bầu khí quyển phía trên cao. Và trong quá trình tích tụ các điện tích phân cực khác nhau. Một khi mà điện tích tăng lên thì sẽ xuất hiện sự có mặt của điện trường và cường độ gia tăng xung quanh đám mây đen đang kéo ùn đến.
Khi mà gradient điện thế xuất hiện tại một điểm bất kỳ của đám mây đạt một giới hạn lớn về tính chất cách điện có trong bầu không khí với áp lực khí quyển khoảng chừng 3.106 V/m. Ở khu vực này thường xuyên xảy ra sự đánh xuyên xét hay một loại khác là sấm sét tiên đạo.
Sấm sét có mùi vị hay không? Có độc không?
Do không khí xung quanh con người sẽ bao gồm 78% là khí nitrogen, 20% sẽ là khí oxi và 2% còn lại sẽ là các loại khí khác. Và dưới dạng phân tử thì hai thành phần khác của không khí chính là N2 và O2. Khi chớp lóe lên sẽ có thể tạo ra nhiệt độ, và sau đó là các phân tử bị tách liên kết ra thành N và O khi trôi nổi tự do.
Và khi nhiệt độ bị hạ xuống, các nguyên tố này sẽ gắn lại với nhau, tất nhiên là vẫn còn sót lại một vài nhóm khác. Khi khí O3 được tạo ra khi khí O2 kết hợp với O sẽ tạo ra được một mùi đặc trưng khi các đám mây đánh sét.
Khi trời bắt đầu có dấu hiệu chuẩn bị mưa, mọi người chắc chắn sẽ có thể ngửi thấy được mùi giống như là mùi của hóa chất tẩy rửa, đây chính là mùi mà khí O3 hay còn gọi là ozone tạo ra.
Thậm chí có nhiều người lại cảm thấy mùi hương này khiến cho người ta cảm thấy thư thái, sạch sẽ hơn lúc bình thường bởi do khí ozone có tác dụng diệt khuẩn. Ngay cả khi trời mưa không có sấm thì cũng có thể ngửi thấy được mùi này . Thế nên, hãy thử mở cửa ra và hít một hơi thật sâu vào lần tới, bạn sẽ nghe thấy mùi đấy!
Hậu quả sấm, sét để lại cho người dân
Ngoài tác dụng mang lại lượng nước lớn cũng như là đạm để cung cấp cho cây trồng mỗi khi mưa bão xuất hiện thì mối nguy hại mà hiện tượng sấm gây ra cho con người và cũng như tài sản là rất lớn.
Theo một nghiên cứu mới nhất thì mỗi giây trên Trái Đất trước khi diễn ra dông bão thì sẽ xuất hiện gần 100 cú sét đánh. Và mỗi ngày nếu cứ duy trì như thế thì sẽ có trên 9 triệu cú sét đánh.
Thiệt hại về kinh tế là một phần không thể tránh khỏi do sấm sét có thể làm hỏng các công trình trên cao, đường dây điện, cây cối, trì hoãn và gây hại cho máy bay và hàng trăm sự kiện khác. Theo tính toán tổn thất này có thể lên đến hàng trăm hàng triệu USD mỗi năm.
Thiệt hại về người có lẽ là điều gây tiếc nuối nhất bởi do sấm sét đánh có thể gây chết người ngay lập tức. Theo tính toán sét có thể làm chết 1000 đến 10000 người mỗi năm trên thế giới.
Các chấn thương khác như bỏng nặng, tổn thương vùng bán cầu não, mất trí nhớ, ngừng tim,… Tỉ lệ thiệt mạng là 10% còn ảnh hưởng lâu dài lên đến con số khá cao 70%.
Cách ứng biến khi gặp sấm sét
Mùa hè nóng bức có thể xảy ra được những cơn giông bão bất chợt, đây là một hiện tượng thường thấy nên không không còn xa lạ gì với người Việt Nam. Cho nên đoạn bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn một vài cách để có thể phòng vệ cho chính mình khi gặp sấm sét để giảm thiểu tối đa được thiệt hại gây ra.
Phòng chống sấm sét đến từ bên ngoài căn nhà của mình
Theo như những nghiên cứu của các nhà thiên văn học cũng như là vật lý học thì mỗi cơn giông có thể kéo đến rất nhanh, có thể chỉ vỏn vẹn trong vòng khoảng chừng là 15 phút và di chuyển với một vận tốc tức thời lên đến tận 40 km trên một giờ di chuyển.
Nhìn chung, khi đang ở nơi không an toàn, những nơi có thể dẫn đến sét đánh như bóng cây chẳng hạn thì cần phải để ý những dấu hiệu nhận biết xuất hiện trên bầu trời như mây đen, giông gió, không khí trở lạnh nhanh chóng thì phải nhanh chóng rời khỏi khu vực này và đến nơi có khả năng an toàn hơn.
Có thể ước tính được cho bản thân khoảng cách mà từ nơi đang đứng đến cả đến nơi mà sét có thể xảy ra bằng cách tự ước lượng khoảng thời gian từ lúc tia chớp vừa lóe lên và đến lúc nghe được tiếng sấm phát ra.
Công thức tính cho cách thức này đó chính là chia số giây cho 3 sẽ tính được khoảng cách mà đến được tia sét. Ví dụ như thế này, nếu đếm được 3 giây thì sấm sét cách vị trí đứng có thể là lấy 3 chia 3 là 1 km.
Ngoài ra còn có thể có một phương thức khác để xác định được vị trí của sét đó là cảm nhận được cơ thể khi đang ở vị trí có giông hay chuẩn bị mưa gió kéo đến. Nếu như thấy tóc hoặc lông tay dựng đứng lên thì phải ngay lập tức chụm hai chân mình lại, dùng tay bịt hai tai và cúi thấp người xuống.
Phòng chống sấm sét từ bên trong nhà bạn
Phải nói đến, nếu gặp tình trạng sấm sét hay giông gió thì về nhà hay đến các trụ sở làm việc của mình chính là lựa chọn an toàn nhất. Bởi vì tại các trụ sở làm việc người ta bắt buộc phải bố trí hệ thống chống sét hay còn được gọi là cột thu lôi.
Và khi ở trong nhà rồi thì nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các thiết bị có tích điện, mang điện hay tránh các chỗ ẩm ướt như nhà tắm, nhà vệ sinh, chỗ rửa chén, vòi nước, và phải chuyển điện thoại sang chế độ máy bay, tránh sử dụng nếu như không cần thiết.
Nên rút phích các thiết bị điện ra khỏi các ổ cắm trước khi có giông bão xảy ra. Với các đường dây điện thoại hoặc đường dây điện nối vào nhà sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều do kết nối với đường dây điện đi bên ngoài. Nên phòng tránh xa các dây hoặc các vật dụng mang điện như thế này ít nhất là 1m và rút ăng ten tivi ra khi có bão.
Cách ngăn ngừa sấm sét xảy đến với con người
Việc xảy ra sấm sét có thể dẫn đến nhiều hệ lụy khác nhau đến con người mặc dù đó chính là hiện tượng bình thường do thiên nhiên ban tới. Sấm sét có thể ảnh hưởng đến cả sức khỏe con người, thế nên nhiều người vẫn đắn đo phải làm thế nào để có thể tránh đi được ít nhất những vấn đề cho bản thân cũng như gia đình mình.
Phía bên trên là những thông tin quan trọng để có thể ngăn ngừa được sấm sét khi có nguy cơ xuất hiện trên diện rộng trong khu vực. Nếu đang ở khu vực trên cao như đồi, sườn hay đỉnh núi thì nên nhanh chân ngay lập tức rời khỏi khu vực đó ngày, nguy hiểm đang rất cận kề.
Một điều lưu ý nữa nhất là không được đứng dưới gốc cây khi trời đang mưa hay sấm sét kéo đến. Vì điều này có thể dẫn đến tình trạng bị sét đánh, và theo thống kê số người chết do bị sét đánh hàng năm chủ yếu là do trú ẩn không đúng cách và không tìm cách lẩn tránh chúng khi có dấu hiệu sắp chuyển biến của giông bão.
Kết luận
Sấm sét được biến đến là một trong những hiện tượng thiên nhiên thường thấy và phổ biến nhất là những khi bầu trời u ám trước khi có sự xuất hiện một cơn bão lớn, mây đen u ám bao phủ kèm theo những dòng chớp nhoáng ở trên đầu khiến cho người ta cảm thấy e dè và sợ hãi khi đi ra ngoài đường.
